Những pha bốc đầu, tăng tốc trong tiếng hò reo tưởng chừng chỉ là phút “ngẫu hứng tuổi trẻ”, nhưng ít ai biết rằng một lần đua xe trái phép có thể khiến bạn đối mặt với án tù lên đến 20 năm. Hành vi này không chỉ vi phạm quy định về an toàn giao thông mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức độ đặc biệt nghiêm trọng. Vậy pháp luật quy định cụ thể ra sao và mức phạt dành cho người tham gia đua xe trái phép là bao nhiêu? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn
1. Căn cứ pháp lý về tội đua xe trái phép
Theo quy định tại Điều 266 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025),
“…
Điều 266. Tội đua xe trái phép
1. Người nào đua trái phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc Điều 265 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
b) Gây thiệt hại về tài sản từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
đ) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
e) Tham gia cá cược;
g) Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép;
h) Tại nơi tập trung đông dân cư;
i) Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua;
k) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
…”.
Từ quy định này có thể hiểu, tội đua xe trái phép là hành vi tự ý tổ chức hoặc tham gia đua xe có gắn động cơ (như ô tô, xe máy…) mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép, gây nguy hiểm cho tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác, hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn xã hội.
2. Các mức xử lý đối với hành vi đua xe trái phép
Theo Điều 266 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025), hành vi đua xe trái phép bị xử lý nghiêm khắc tùy theo mức độ hậu quả gây ra.
- Trường hợp cơ bản: Người đua xe trái phép gây thương tích cho người khác từ 31% đến 60% hoặc gây thiệt hại tài sản từ 50 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
- Trường hợp tăng nặng: Nếu hành vi làm chết người, gây thương tích nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tài sản, hoặc tái phạm nguy hiểm, người phạm tội có thể bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm.
- Trường hợp đặc biệt nghiêm trọng: Khi làm chết từ 2 người trở lên hoặc gây thiệt hại tài sản từ 500 triệu đồng trở lên, mức hình phạt có thể lên đến 20 năm tù.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt bổ sung bằng tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, tùy theo mức độ vi phạm và hậu quả thực tế.
3. Các tình tiết tăng nặng trong tội đua xe trái phép
Theo khoản 2 Điều 266 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025), tội đua xe trái phép sẽ bị xử lý nặng hơn khi thuộc một trong các tình tiết tăng nặng sau đây:
- Làm chết người hoặc gây thương tích nặng cho người khác;
- Tham gia cá cược, ăn thua bằng tiền hoặc tài sản;
- Chống lại lực lượng chức năng khi bị ngăn chặn hoặc giải tán;
- Bỏ trốn, không cứu giúp người bị nạn sau khi gây tai nạn;
- Tổ chức đua xe tại khu vực đông dân cư, gây nguy hiểm cao;
- Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua để tăng tốc độ;
- Tái phạm nguy hiểm, tức là đã từng bị xử lý mà vẫn tiếp tục vi phạm.
Những tình tiết này thể hiện mức độ nguy hiểm cao cho xã hội, do đó người phạm tội có thể bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm, thậm chí lên đến 20 năm nếu hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
4. Phân biệt tội đua xe trái phép và tổ chức đua xe trái phép
Mặc dù đều liên quan đến hành vi đua xe trái phép, nhưng tội đua xe trái phép và tội tổ chức đua xe trái phép là hai tội danh độc lập được quy định riêng trong Bộ luật Hình sự.
- Tội đua xe trái phép (Điều 266 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi, bổ sung 2025): là hành vi trực tiếp tham gia đua xe có gắn động cơ mà không được phép của cơ quan có thẩm quyền, gây nguy hiểm cho trật tự, an toàn giao thông hoặc gây thiệt hại về người và tài sản.
- Tội tổ chức đua xe trái phép (Điều 265 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi, bổ sung 2025): là hành vi chủ mưu, tổ chức, điều hành, lôi kéo người khác tham gia đua xe trái phép hoặc chuẩn bị phương tiện, địa điểm, tài chính cho cuộc đua.
Điểm khác biệt cơ bản là người đua xe trái phép là người tham gia, còn người tổ chức đua xe trái phép là người đứng sau điều hành hoặc xúi giục. Do tính chất nguy hiểm cao hơn, mức phạt cho hành vi tổ chức đua xe trái phép thường nghiêm khắc hơn, có thể lên đến 15 năm tù.
Hành vi đua xe trái phép không chỉ gây mất an toàn giao thông mà còn có thể khiến người tham gia phải chịu trách nhiệm hình sự với những hình phạt nghiêm khắc theo quy định của pháp luật. Do đó, mỗi cá nhân cần ý thức rõ hậu quả pháp lý để tránh vi phạm. Trong trường hợp bạn hoặc người thân đang bị điều tra, khởi tố liên quan đến tội đua xe trái phép, việc tham khảo ý kiến của luật sư hình sự là rất cần thiết để được hướng dẫn, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp một cách hiệu quả nhất.
