Thế nào là “chiếm hữu ngay tình”? Có đòi lại được tài sản bị người khác chiếm giữ?

Trong các quan hệ dân sự, quyền chiếm hữu tài sản là một trong những quyền quan trọng được pháp luật bảo vệ. Tuy nhiên, thực tế xảy ra không ít trường hợp người đang chiếm hữu tài sản không phải chủ sở hữu. Vậy khi nào chiếm hữu được coi là ngay tình? Nếu tài sản bị người khác chiếm hữu ngay tình thì chủ sở hữu có đòi lại được không? Hãy cùng tìm hiểu qua quy định của pháp luật hiện hành.

Bài viết dưới đây, Hãng Luật Anh Đào và Cộng sự sẽ phân tích toàn diện quy định pháp luật về “Thế nào là “chiếm hữu ngay tình”? Có đòi lại được tài sản bị người khác chiếm giữ?”.

1. Chiếm hữu là gì?

Theo Điều 179 Bộ luật Dân sự 2015:

“Chiếm hữu là việc chủ thể nắm giữ, chi phối tài sản một cách trực tiếp hoặc gián tiếp như chủ thể có quyền đối với tài sản.”

Chiếm hữu có thể có căn cứ pháp luật (ví dụ: thuê, mượn, giữ hộ) hoặc không có căn cứ pháp luật (chiếm hữu trái phép, chiếm hữu nhầm).

2. Thế nào là chiếm hữu ngay tình?

Căn cứ Điều 180 Bộ luật Dân sự 2015:

“…Chiếm hữu ngay tình là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu có căn cứ để tin rằng mình có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu.

…”.

 Điều kiện để được coi là ngay tình:

• Người chiếm hữu tin rằng mình có quyền đối với tài sản
  
• Không biết và không thể biết việc chiếm hữu là trái pháp luật
  
• Việc chiếm hữu diễn ra công khai, liên tục, không lén lút

3. Ví dụ về chiếm hữu ngay tình

• Anh A mua xe máy từ anh B, có hợp đồng mua bán viết tay, giấy tờ xe photo. Sau này mới phát hiện xe đó là tài sản bị trộm cắp.
  
• Chị C thuê nhà từ người cho thuê hợp pháp, sau đó biết người đó không phải chủ sở hữu thực sự.

Trong cả hai trường hợp, người đang chiếm hữu không biết và không thể biết tài sản không thuộc về bên đã chuyển giao cho mình.

4. Chủ sở hữu có đòi lại được tài sản bị chiếm hữu ngay tình không?

Câu trả lời là có, nhưng có giới hạn, căn cứ Điều 166 BLDS 2015:

“…

Điều 166. Quyền đòi lại tài sản

1. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản có quyền đòi lại tài sản từ người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.
2. Chủ sở hữu không có quyền đòi lại tài sản từ sự chiếm hữu của chủ thể đang có quyền khác đối với tài sản đó”.

 Trường hợp phải trả lại tài sản:

• Tài sản bị mất, bị chiếm đoạt trái pháp luật, dù người chiếm hữu là ngay tình, vẫn phải trả lại cho chủ sở hữu (Điều 167, Điều 168 BLDS 2015).
  
• Tuy nhiên, nếu tài sản là tiền hoặc chứng khoán vô danh, thì chủ sở hữu không thể đòi lại từ người nhận ngay tình.

 Trường hợp chủ sở hữu không thể đòi lại:

• Nếu người chiếm hữu ngay tình đã xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu:
  
  • 10 năm đối với động sản
    
  • 30 năm đối với bất động sản
    
• Khi đó, người chiếm hữu ngay tình sẽ trở thành chủ sở hữu hợp pháp.

5. Một số lưu ý thực tiễn

•  Người mua tài sản cần kiểm tra giấy tờ sở hữu hợp pháp, nhất là với tài sản có giá trị lớn như nhà đất, xe cộ.
  
•  Chủ sở hữu khi bị mất tài sản cần thông báo ngay cho cơ quan công an, tránh việc người khác chiếm hữu ngay tình trong thời gian dài.
  
•  Khi xảy ra tranh chấp, nên thu thập chứng cứ đầy đủ để chứng minh quyền sở hữu (hóa đơn, hợp đồng, sổ đỏ…).

6. Kết luận

Chiếm hữu ngay tình là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu không biết và không thể biết việc mình chiếm hữu là trái pháp luật. Tuy nhiên, chủ sở hữu vẫn có quyền đòi lại tài sản, trừ trường hợp người chiếm hữu ngay tình đã trở thành chủ sở hữu theo thời hiệu hoặc tài sản thuộc diện đặc biệt (như tiền, chứng khoán vô danh).

Nếu bạn đang gặp tranh chấp liên quan đến chiếm hữu ngay tình hoặc cần tư vấn về quyền đòi lại tài sản, hãy liên hệ luật sư để được hỗ trợ kịp thời.

Với đội ngũ luật sư tư vấn đất đai, dân sự, doanh nghiệp giàu kinh nghiệm, Hãng Luật Anh Đào và Cộng sự cam kết đồng hành cùng quý khách trong từng bước tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai, tài sản, hợp đồng… cũng như hỗ trợ hỏi đáp pháp luật về nhà đất. Chúng tôi mang đến dịch vụ tư vấn tận tâm với chi phí hợp lý, bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp cho khách hàng.

Liên hệ ngay để được hỗ trợ:
Số điện thoại tư vấn: 0932049492
 📩 Email: gvndtb1992@gmail.com
 🌐 Website: https://luatsu-saigon.com