Trong kỷ nguyên số, khi mạng xã hội trở thành nơi kết nối, chia sẻ thông tin và hình thành dư luận xã hội, thì song hành với mặt tích cực ấy là một mặt trái khó kiểm soát – đó chính là sự lan truyền của tin giả, thông tin sai lệch, bịa đặt. Những dòng trạng thái, bài viết tưởng như vô thưởng vô phạt lại có thể là nguồn cơn gây tổn hại nghiêm trọng đến cá nhân, tổ chức hoặc thậm chí cả trật tự xã hội. Trước thực trạng này, Hãng Luật Anh Đào và Cộng sự, với đội ngũ luật sư chuyên về hình sự giàu kinh nghiệm, thường xuyên nhận được câu hỏi từ người dân: “Chia sẻ tin giả, bịa đặt trên mạng có thể bị xử lý hình sự không?”. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện và chính xác về vấn đề này dưới góc độ pháp luật hình sự Việt Nam.
Các tội danh có thể áp dụng
Vấn đề “Chia sẻ tin giả, bịa đặt trên mạng có thể bị xử lý hình sự không?” hoàn toàn không còn mang tính lý thuyết. Trên thực tế, cơ quan chức năng đã khởi tố, truy tố và xét xử nhiều trường hợp chia sẻ thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng đến danh dự người khác hoặc trật tự công cộng. Dưới góc độ pháp lý, tùy theo mức độ và hậu quả mà hành vi này có thể bị xử lý theo các tội danh cụ thể:
1. Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2025):
- Hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, nếu gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính mà còn vi phạm, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
2. Tội vu khống (Điều 156 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2025):
- Người nào bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vu khống.
3. Tội làm nhục người khác (Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2025):
- Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm nhục người khác.
4. Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân (Điều 331 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2025):
- Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này.
Yếu tố cấu thành tội phạm
Để làm rõ hơn vấn đề “Chia sẻ tin giả, bịa đặt trên mạng có thể bị xử lý hình sự không?”, cần xác định hành vi đó có cấu thành tội phạm hay không, dựa trên các yếu tố pháp lý sau:
1. Chủ thể: Người có hành vi chia sẻ tin giả, bịa đặt trên mạng.
2. Khách thể: Các quan hệ xã hội bị xâm phạm, như trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
3. Mặt khách quan:
- Hành vi: Chia sẻ tin giả, bịa đặt trên mạng.
- Hậu quả: Gây ảnh hưởng xấu đến dư luận xã hội, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
- Mối quan hệ nhân quả: Có mối liên hệ trực tiếp giữa hành vi và hậu quả.
4. Mặt chủ quan:
- Lỗi: Cố ý hoặc vô ý.
- Động cơ, mục đích: Tùy thuộc vào từng tội danh cụ thể.
Khung hình phạt
Mức hình phạt đối với hành vi chia sẻ tin giả, bịa đặt trên mạng có thể bị xử lý hình sự không? phụ thuộc vào tội danh cụ thể và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Ví dụ:
- Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông: Có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm.
- Tội vu khống: Có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 07 năm.
- Tội làm nhục người khác: Có thể bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 05 năm.
- Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân: Có thể bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm.
Lời khuyên pháp lý
Dưới góc độ pháp lý, việc sử dụng mạng xã hội cần sự thận trọng cao độ. Đội ngũ luật sư chuyên về hình sự tại Hãng Luật Anh Đào và Cộng sự đưa ra một số lời khuyên sau:
- Luôn xác minh thông tin trước khi chia sẻ.
- Tránh đăng tải nội dung chưa rõ nguồn gốc hoặc có thể xúc phạm đến người khác.
- Thận trọng với các bình luận mang tính bịa đặt, chỉ trích, phán xét.
Nếu bạn vô tình vướng vào vụ việc pháp lý liên quan đến phát tán tin giả, đừng chần chừ – hãy liên hệ ngay để Luật sư chuyên về hình sự của chúng tôi để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.
Như vậy, câu hỏi “Chia sẻ tin giả, bịa đặt trên mạng có thể bị xử lý hình sự không?” đã có câu trả lời rõ ràng. Việc xử lý hình sự đối với hành vi này là hoàn toàn có thể xảy ra nếu đáp ứng đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm. Hãng Luật Anh Đào và Cộng sự khuyến nghị mọi người cần nâng cao ý thức trách nhiệm khi sử dụng mạng xã hội và internet, tránh xa các hành vi vi phạm pháp luật. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến lĩnh vực hình sự, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời.
Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn:
📞 Hotline: 0932049492
📩 Email: gvndtb1992@gmail.com
🌐 Website: https://luatsu-saigon.com/
