Luật Đất đai 2024 quy định rõ vai trò và quyền hạn của Nhà nước với tư cách là đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai. Trong đó, Nhà nước có trách nhiệm thống nhất quản lý, ban hành chính sách, quyết định quy hoạch, giao đất, cho thuê đất và giải quyết tranh chấp. Theo Hãng luật Anh Đào và Cộng sự, việc nắm rõ quyền hạn của Nhà nước trong quản lý đất đai là cơ sở quan trọng để người dân và doanh nghiệp đảm bảo quyền lợi khi sử dụng đất. Bài viết này sẽ làm rõ các nội dung trọng tâm về vai trò quản lý đất đai của Nhà nước theo Luật mới.
1. Cơ sở pháp lý về vai trò và quyền hạn của Nhà nước trong quản lý đất đai theo Luật Đất đai 2024
Theo Luật Đất đai 2024, đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý (Điều 12). Nhà nước có quyền quyết định quy hoạch, mục đích sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất và thu hồi đất (Điều 13). Đồng thời, Nhà nước thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và các cơ quan hành chính có thẩm quyền (Điều 14). Bên cạnh đó, Luật cũng quy định rõ trách nhiệm của Nhà nước trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bồi thường khi thu hồi đất, hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết tranh chấp đất đai (Điều 15). Đây là nền tảng pháp lý quan trọng đảm bảo quản lý và sử dụng đất đai hiệu quả, bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất theo quy định hiện hành.
2. Trách nhiệm của Nhà nước đối với người sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024
Theo Điều 15 Luật Đất đai 2024, Nhà nước đóng vai trò trung tâm trong việc bảo vệ quyền lợi và hỗ trợ người sử dụng đất, thể hiện qua nhiều trách nhiệm cụ thể và thiết thực.
Thứ nhất, Nhà nước có chính sách hỗ trợ người trực tiếp sản xuất nông nghiệp không có đất do chuyển đổi cơ cấu kinh tế và sử dụng đất. Việc đào tạo nghề, chuyển đổi nghề và tạo điều kiện tìm kiếm việc làm giúp người dân nâng cao năng lực, ổn định cuộc sống và tham gia vào các hoạt động kinh tế phù hợp.
Thứ hai, Nhà nước chịu trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi người sử dụng đất đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng, bảo đảm tính minh bạch và an toàn trong việc quản lý đất đai, đồng thời tạo sự tin tưởng cho người sử dụng đất trong việc đầu tư và khai thác tài nguyên đất.
Thứ ba, trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh hay phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được quy định rõ ràng. Điều này bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất, giúp họ có điều kiện ổn định và tái hòa nhập cuộc sống.
Thứ tư, Nhà nước tiến hành tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn người sử dụng đất trong việc thực hiện các chính sách, pháp luật và thủ tục hành chính liên quan đến đất đai. Việc cung cấp trợ giúp pháp lý và khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai giúp người dân nắm rõ quyền và nghĩa vụ, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất.
Cuối cùng, Nhà nước có trách nhiệm giải quyết kịp thời các tranh chấp, khiếu nại và tố cáo về đất đai. Đây là cơ chế bảo vệ quyền lợi người sử dụng đất, đồng thời góp phần duy trì trật tự xã hội và công bằng trong quản lý đất đai.
Như vậy, thông qua các trách nhiệm trên, Nhà nước không chỉ thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu đất đai mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững, ổn định trong lĩnh vực đất đai, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai 2024.
3. Vai trò và ý nghĩa của việc thực hiện đầy đủ trách nhiệm của Nhà nước trong quản lý đất đai
Việc Nhà nước thực hiện đầy đủ trách nhiệm theo Luật Đất đai 2024 đóng vai trò then chốt trong quản lý và phát triển bền vững tài nguyên đất đai. Trước hết, điều này giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, tạo sự an tâm để họ yên tâm đầu tư, sản xuất, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
Bên cạnh đó, trách nhiệm của Nhà nước trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất và giải quyết tranh chấp đảm bảo công bằng, minh bạch trong quản lý đất đai. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn hạn chế các tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, góp phần giữ vững trật tự xã hội.
Hơn nữa, việc Nhà nước chủ động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai và hỗ trợ pháp lý giúp người dân nâng cao nhận thức, hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, từ đó thực hiện đúng quy định pháp luật, giảm thiểu vi phạm và sai sót trong sử dụng đất.
Tóm lại, việc thực hiện đầy đủ trách nhiệm của Nhà nước không chỉ đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người sử dụng đất mà còn góp phần xây dựng hệ thống quản lý đất đai khoa học, minh bạch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững theo đúng tinh thần Luật Đất đai 2024.
Luật Đất đai 2024 đã làm rõ và tăng cường vai trò, quyền hạn của Nhà nước trong công tác quản lý đất đai, từ lập quy hoạch, giao đất, thu hồi, đến việc bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất. Sự hiện diện mạnh mẽ và có trách nhiệm của Nhà nước không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng đất, mà còn bảo đảm công bằng, minh bạch và phát triển bền vững trong lĩnh vực đất đai.
Trong bối cảnh pháp luật đất đai liên tục thay đổi và cập nhật, nếu bạn hoặc doanh nghiệp của bạn đang gặp vướng mắc liên quan đến thủ tục, tranh chấp, hay cần tư vấn chuyên sâu về quy định pháp luật đất đai mới nhất, Hãng Luật Anh Đào và Cộng Sự sẵn sàng hỗ trợ bạn một cách nhanh chóng, hiệu quả và tận tâm.
👉 Liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline hoặc website để được tư vấn và bảo vệ quyền lợi pháp lý của bạn một cách tối ưu!
📞 Hotline/Zalo: 0932 049 492
📧 Email: gvndtb1992@gmail.com
🏢 Địa chỉ: 18B Nam Quốc Cang, phường Bến Thành, TP. Hồ Chí Minh
