Khi bị khởi tố tội cưỡng bức lao động, nhiều người thường rơi vào trạng thái lo lắng, bối rối trước mức án có thể phải đối mặt. Liệu có cách nào bảo vệ quyền lợi, giảm nhẹ hình phạt và đảm bảo quá trình tố tụng diễn ra công bằng? Đây chính là lúc vai trò của luật sư hình sự giỏi bào chữa uy tín trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Tại Hãng Luật Anh Đào và Cộng Sự, đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm không chỉ tư vấn chiến lược pháp lý thông minh mà còn đại diện thân chủ từ giai đoạn điều tra đến xét xử, giúp hướng tới kết quả tố tụng tối ưu và bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách triệt để.
1. Khái niệm tội cưỡng bức lao động
Theo Điều 297 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025), tội cưỡng bức lao động được hiểu là hành vi dùng vũ lực, đe dọa hoặc thủ đoạn khác ép buộc người khác phải lao động. Luật quy định rõ:
“…
1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác ép buộc người khác phải lao động thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60%.
…”
Như vậy, tội cưỡng bức lao động xảy ra khi một cá nhân hoặc tổ chức ép buộc người khác lao động trái ý muốn bằng vũ lực, đe dọa hoặc thủ đoạn khác, dẫn đến hậu quả về sức khỏe hoặc tái phạm trước đó.
2. Cấu thành tội phạm của tội cưỡng bức lao động
Để một hành vi bị coi là tội cưỡng bức lao động, cần hội đủ bốn yếu tố cấu thành cơ bản:
- Chủ thể của tội phạm: Người từ 16 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự. Nếu phạm tội có tổ chức, những người tham gia đều có thể bị xử lý hình sự.
- Khách thể của tội phạm: Quyền được lao động tự do, an toàn và hợp pháp của công dân. Đây là quyền cơ bản được Hiến pháp và pháp luật bảo vệ.
- Mặt khách quan: Hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác để ép buộc người khác phải lao động trái ý muốn. Hậu quả có thể là gây thương tích, tổn hại sức khỏe hoặc thậm chí làm chết người.
- Mặt chủ quan: Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý, họ nhận thức rõ hành vi ép buộc lao động là trái pháp luật nhưng vẫn thực hiện nhằm mục đích khai thác sức lao động hoặc trục lợi.
Như vậy, chỉ cần chứng minh đầy đủ các yếu tố trên, cơ quan tiến hành tố tụng có thể khởi tố và xử lý hình sự về tội cưỡng bức lao động theo Điều 297 Bộ luật Hình sự.
3. Hình phạt theo mức độ vi phạm
Theo Điều 297 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025), hình phạt đối với tội cưỡng bức lao động được chia theo mức độ nghiêm trọng của hành vi:
Khoản 1: Phạt tiền từ 50.000.000 – 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng – 03 năm áp dụng với các trường hợp:
- Tái phạm chưa xóa án tích;
- Gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe của 01 người từ 31% – 60%;
- Gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe của 02 người trở lên, tổng tỷ lệ thương tật từ 31% – 60%.
Khoản 2: Phạt tù từ 02 – 07 năm khi phạm tội thuộc các trường hợp:
- Có tổ chức;
- Đối tượng là người dễ bị tổn thương như dưới 16 tuổi, phụ nữ mang thai, người già yếu, người khuyết tật nặng;
- Làm chết người hoặc gây thương tích nghiêm trọng;
- Tái phạm nguy hiểm.
Khoản 3: Phạt tù từ 05 – 12 năm đối với:
- Làm chết 02 người trở lên;
- Gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe của 02 người trở lên với tổng tỷ lệ thương tật 122% trở lên.
Khoản 4: Ngoài hình phạt chính, người phạm tội còn có thể chịu phạt tiền từ 30.000.000 – 100.000.000 đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 – 05 năm.
Việc phân loại mức hình phạt theo từng khoản giúp cơ quan tố tụng đánh giá đúng mức độ nghiêm trọng của hành vi, từ đó áp dụng hình phạt phù hợp, công bằng và đảm bảo quyền lợi của người bị hại.
4. Vai trò của luật sư hình sự giỏi khi bị khởi tố tội cưỡng bức lao động
Khi bị khởi tố theo Điều 297 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025), người phạm tội có thể đối diện với mức án nặng nề, thậm chí lên đến 12 năm tù. Trong tình huống này, sự hỗ trợ của luật sư hình sự giỏi bào chữa là vô cùng quan trọng. Luật sư sẽ:
- Phân tích hồ sơ vụ án, đánh giá các chứng cứ buộc tội và gỡ tội.
- Bảo vệ quyền lợi của thân chủ ngay từ giai đoạn điều tra, giám sát hoạt động tố tụng để đảm bảo tuân thủ pháp luật.
- Đề xuất tình tiết giảm nhẹ như: thành khẩn khai báo, khắc phục hậu quả, lần đầu phạm tội… giúp thân chủ giảm mức án.
- Đại diện tại phiên tòa, đưa ra lập luận, tranh tụng chặt chẽ để bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp.
Tại Hãng Luật Anh Đào và Cộng Sự, đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm đã tham gia nhiều vụ án hình sự phức tạp, mang đến chiến lược bào chữa hiệu quả, giúp thân chủ giảm thiểu rủi ro pháp lý và đạt được kết quả công bằng nhất.
Tội cưỡng bức lao động là hành vi nghiêm trọng, bị xử lý nghiêm minh với nhiều khung hình phạt khác nhau. Tuy nhiên, việc nhờ đến luật sư hình sự giỏi bào chữa uy tín ngay từ giai đoạn đầu sẽ giúp người bị khởi tố có định hướng pháp lý đúng đắn, đồng thời tăng khả năng được hưởng mức án nhẹ hơn. Hãng Luật Anh Đào và Cộng Sự cam kết đồng hành, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng trong mọi giai đoạn tố tụng.
