Mua giấy khám sức khỏe chỉ vài chục đến vài trăm nghìn đồng đang trở thành dịch vụ ngầm nở rộ trên mạng xã hội, khiến nhiều người lầm tưởng đây chỉ là hành vi “lách luật vô hại”. Tuy nhiên, ít ai biết rằng chỉ cần dùng một tờ giấy khám sức khỏe giả, bạn hoàn toàn có thể đối mặt với phạt tiền hàng chục triệu đồng, thậm chí bị truy cứu hình sự theo Bộ luật Hình sự. Vậy thực chất mua giấy khám sức khỏe giả bị xử phạt thế nào? Liệu hành vi này có bị coi là tội làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức hay không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ để tránh người đọc rơi vào vòng lao lý chỉ vì một phút chủ quan.
1. Giấy khám sức khỏe giả là gì? Khi nào bị coi là giả theo pháp luật?
Giấy khám sức khỏe giả là tài liệu không được cơ sở y tế có thẩm quyền cấp, nhưng được làm ra hoặc chỉnh sửa để thể hiện thông tin sai sự thật nhằm phục vụ mục đích xin việc, học tập, xuất khẩu lao động hoặc các thủ tục khác.
Theo pháp luật, một giấy khám sức khỏe bị coi là “giả” khi thuộc một trong các hành vi: (1) làm giả con dấu, chữ ký của bác sĩ hoặc cơ sở y tế; (2) tự in, sửa chữa, tẩy xóa nội dung; (3) mua giấy khám sức khỏe không qua quy trình khám thực tế; hoặc (4) sử dụng mẫu giấy tờ không do cơ quan có thẩm quyền phát hành.
Như vậy, dù người mua không trực tiếp làm giả, nhưng mua giấy khám sức khỏe được làm sẵn, có đóng dấu khống hoặc nội dung không đúng thực tế cũng bị coi là sử dụng tài liệu giả theo Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025),
“…
Điều 341. Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức
1. Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Làm từ 02 đến 05 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác;
d) Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng;
đ) Thu lợi bất chính từ 10.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng;
e) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Làm 06 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác trở lên;
b) Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
c) Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
…”
2. Mua giấy khám sức khỏe giả có vi phạm pháp luật không?
Hành vi mua giấy khám sức khỏe giả chắc chắn vi phạm pháp luật, dù người mua không trực tiếp làm giả tài liệu. Theo quy định tại Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025), chỉ cần sử dụng giấy tờ giả của cơ quan, tổ chức để thực hiện một hành vi trái pháp luật (như nộp hồ sơ xin việc, xin giấy phép, đi xuất khẩu lao động…) thì đã đủ yếu tố để bị xem xét trách nhiệm hình sự. Việc mua giấy khám sức khỏe giả thể hiện rõ mục đích bỏ qua quy trình khám bệnh thực tế, sử dụng vào các thủ tục hành chính, vì vậy người mua có thể bị phạt tiền đến hàng chục triệu đồng, hoặc trong trường hợp nghiêm trọng còn có thể đối mặt mức án từ 6 tháng đến 2 năm tù. Nói cách khác, hành vi “mua cho tiện” hay “mua để kịp hồ sơ” đều bị coi là vi phạm pháp luật và tiềm ẩn rủi ro hình sự rất cao.
🌐Có thể xem thêm các dịch vụ pháp lý liên quan: Nếu bạn đang gặp vướng mắc cần hỗ trợ pháp lý ở các lĩnh vực khác, bạn có thể tham khảo hệ thống dịch vụ chuyên sâu của chúng tôi:
- Lĩnh vực Hôn nhân và Gia đình – Luật sư hôn nhân và Gia đình.
- Lĩnh vực Đất đai – Luật sư đất đai.
- Lĩnh vực Hình sự – Luật sư hình sự.
- Lĩnh vực Hành chính – Luật sư hành chính.
- Lĩnh vực lao động.
- Lĩnh vực Doanh nghiệp và Đầu tư.
3. Mức xử phạt hành chính khi mua giấy khám sức khỏe giả
Mặc dù pháp luật hiện hành không quy định trực tiếp hành vi “mua giấy khám sức khỏe giả”, nhưng việc sử dụng giấy khám sức khỏe giả hoặc nhận giấy khám sức khỏe không qua quy trình khám thực tế sẽ bị xử phạt theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP cụ thể tại Điều 46 về vi phạm quy định khám sức khỏe.
Theo đó, mức xử phạt hành chính liên quan đến giấy khám sức khỏe giả được hiểu qua các hành vi sau:
- Phạt tiền từ 3.000.000 – 5.000.000 đồng đối với hành vi cung cấp giấy khám sức khỏe khi không thực hiện khám đầy đủ nội dung hoặc phân loại sức khỏe không đúng thực tế. Đây chính là các hành vi thường xảy ra khi mua giấy khám sức khỏe giả hoặc “khám khống”.
- Phạt tiền từ 10.000.000 – 20.000.000 đồng đối với hành vi khám sức khỏe nhưng không công bố đủ điều kiện khám sức khỏe, thường áp dụng cho cơ sở y tế tiếp tay làm giấy khám sức khỏe giả.
Ngoài ra, cơ sở vi phạm còn có thể bị đình chỉ hoạt động khám sức khỏe từ 01–03 tháng hoặc tước quyền sử dụng giấy phép theo quy định tại khoản 4 Điều 46.
Như vậy, dù người mua có thể bị xử phạt theo mức chung về sử dụng giấy tờ giả, thì cơ sở hoặc cá nhân tham gia làm giấy khám sức khỏe “khống” cũng chịu chế tài hành chính nặng, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật đối với hành vi gian dối trong khám sức khỏe.
