Nhiều người khi bị xử phạt hành chính thường từ chối ký biên bản xử phạt, khiến không ít người băn khoăn: liệu hành vi này có bị xem là chống người thi hành công vụ không? Thực tế, không ký biên bản xử phạt đơn thuần chưa chắc bị truy cứu hình sự, nhưng nếu đi kèm hành vi cản trở, chống đối lực lượng thi hành công vụ thì có thể phải chịu trách nhiệm theo Bộ luật Hình sự. Theo các chuyên gia và luật sư hình sự, việc hiểu rõ quyền và nghĩa vụ khi từ chối ký biên bản là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ hậu quả và cách xử lý khi không ký biên bản xử phạt.
1. Căn cứ pháp lýchống người thi hành công vụ
Hành vi chống người thi hành công vụ, bao gồm cả các trường hợp cản trở khi xử phạt hành chính, được quy định tại Điều 330 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025) như sau:
“…
1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ thực hiện công vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội;
d) Gây thiệt hại về tài sản 50.000.000 đồng trở lên;
đ) Tái phạm nguy hiểm
…”
Theo đó, việc không ký biên bản xử phạt chỉ bị xem là hành vi cản trở công vụ khi kèm theo các yếu tố như dùng vũ lực, đe dọa hoặc thủ đoạn ngăn cản công chức thi hành công vụ. Nếu chỉ từ chối ký mà không chống đối, hành vi này không cấu thành tội chống người thi hành công vụ.
2. Hành vi không ký biên bản xử phạt
Nhiều người khi bị lập biên bản xử phạt hành chính thường từ chối ký biên bản xử phạt vì cảm thấy không đồng ý với quyết định hoặc chưa hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình. Thực chất, việc không ký biên bản xử phạt chỉ là một hành vi từ chối ký tên, không đồng nghĩa với việc chống đối hay cản trở công vụ.
Trong thực tế, không ký biên bản xử phạt sẽ được cán bộ lập biên bản ghi chú rõ lý do từ chối ký, và biên bản vẫn có giá trị pháp lý. Tuy nhiên, nếu hành vi từ chối ký đi kèm la hét, xô đẩy, đe dọa hoặc dùng thủ đoạn cản trở công chức thì lúc đó mới có thể bị coi là cản trở công vụ, tức có nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Vì vậy, hiểu rõ hậu quả của việc không ký biên bản xử phạt là cách tốt nhất để bảo vệ quyền lợi và tránh rủi ro pháp lý.
3. Lưu ý khi không ký biên bản xử phạt
Khi từ chối ký biên bản xử phạt, người vi phạm cần lưu ý một số điểm quan trọng để tránh rủi ro bị coi là chống người thi hành công vụ:
- Ghi rõ lý do từ chối ký trong biên bản. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của bạn và làm căn cứ khiếu nại sau này.
- Hợp tác với lực lượng thi hành công vụ, không la hét, đe dọa hay cản trở công chức. Dù từ chối ký, hành vi phải luôn trong khuôn khổ pháp luật.
- Nếu có bất kỳ nghi ngờ về tính hợp pháp của biên bản hoặc hành vi xử phạt, nên tham khảo ý kiến của luật sư có kinh nghiệm dày dặn để được hướng dẫn chi tiết, tránh những sai sót dẫn đến hậu quả pháp lý không đáng có.
Việc thực hiện đầy đủ các lưu ý trên sẽ giúp bạn từ chối ký biên bản xử phạt một cách an toàn, đồng thời đảm bảo quyền lợi mà không vi phạm pháp luật.
