Việc giao đất cho hộ gia đình là một trong những bước quan trọng để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các thành viên trong hộ, đặc biệt khi liên quan đến bồi thường, hỗ trợ hoặc tái định cư. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ ai sẽ được xác định là người có quyền sử dụng đất, dẫn đến những tranh chấp và rắc rối pháp lý không đáng có. Hiểu rõ quy định pháp luật về vấn đề này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn đảm bảo sự minh bạch trong quản lý đất đai. Trong bài viết dưới đây, những phân tích từ luật sư đất đai tại Hãng luật Anh Đào và Cộng sự sẽ giúp bạn nắm vững cách xác định người có quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất cho hộ gia đình.
1. Căn cứ pháp lý khi Nhà nước giao đất cho hộ gia đình
Căn cứ Điều 259 Luật Đất đai 2024, quy định về xử lý quyền sử dụng đất của hộ gia đình có trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành như sau:
“…
1. Hộ gia đình sử dụng đất được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất quy định tại khoản 2 Điều 27 của Luật này.
Hộ gia đình sử dụng đất đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất theo quy định của Luật này.
2. Khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình để thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt thì phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên hộ gia đình có quyền sử dụng đất vào quyết định giao đất, cho thuê đất.
3. Hộ gia đình được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại. Khi hết thời hạn sử dụng đất thì được gia hạn sử dụng đất theo hình thức giao đất, cho thuê đất cho các cá nhân là thành viên hộ gia đình đó theo quy định của Luật này.
…”
Điều luật này xác định rõ quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình sử dụng đất trước ngày Luật có hiệu lực. Khi Nhà nước giao đất cho hộ gia đình, cơ quan chức năng phải ghi nhận các cá nhân là thành viên hộ gia đình làm người có quyền sử dụng đất, đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tránh tranh chấp sau này.
2. Quy định về việc ghi nhận người có quyền sử dụng đất khi giao đất cho hộ gia đình
Khi Nhà nước thực hiện giao đất cho hộ gia đình để thực hiện các phương án bồi thường, hỗ trợ hoặc tái định cư, cơ quan có thẩm quyền bắt buộc phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên hộ gia đình vào quyết định giao đất, cho thuê đất. Đây là bước quan trọng để xác định người có quyền sử dụng đất, giúp mỗi thành viên trong hộ gia đình được thực hiện đầy đủ quyền lợi và nghĩa vụ theo quy định pháp luật.
Việc ghi nhận rõ ràng từng cá nhân còn giúp: Tránh các tranh chấp quyền sử dụng đất giữa các thành viên trong hộ gia đình. Bảo vệ quyền lợi khi chuyển nhượng, thừa kế hoặc tranh chấp với bên thứ ba. Đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp trong quản lý đất đai của Nhà nước.
Như vậy, xác định chính xác người có quyền sử dụng đất khi giao đất cho hộ gia đình không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là cơ sở để các thành viên hộ gia đình thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình, đồng thời hạn chế rủi ro pháp lý về sau.
3. Hậu quả pháp lý nếu không xác định rõ người có quyền sử dụng đất
Nếu khi giao đất cho hộ gia đình mà cơ quan chức năng không xác định rõ người có quyền sử dụng đất, sẽ dẫn đến nhiều hậu quả pháp lý nghiêm trọng:
- Dễ xảy ra tranh chấp giữa các thành viên trong hộ gia đình về quyền sử dụng, chuyển nhượng hoặc thừa kế đất.
- Khi xảy ra tranh chấp, việc chứng minh quyền lợi sẽ gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của từng thành viên.
- Có thể phát sinh tranh chấp với bên thứ ba nếu đất được sử dụng, chuyển nhượng hoặc cho thuê không rõ ràng.
- Trong các trường hợp này, sự can thiệp của luật sư nhà đất là cần thiết để tư vấn, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và hướng dẫn các thủ tục pháp lý đúng quy định.
Việc xác định rõ người có quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất cho hộ gia đình không chỉ đảm bảo quyền lợi của các thành viên mà còn góp phần quản lý đất đai minh bạch, tránh tranh chấp pháp lý. Trong những tình huống phức tạp hoặc cần giải quyết tranh chấp, việc tham khảo ý kiến từ luật sư giỏi đất đai tại Hãng luật Anh Đào và Cộng sự là giải pháp tối ưu, giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp và thực hiện thủ tục pháp lý đúng quy định.
